Zrównoważony rozwój organizacji – odpowiedzialne zarządzanie. PN 376

Od lat w środowiskach naukowych i wśród praktyków toczą się dyskusje nad koncepcją zrównoważonego rozwoju. Liczne kontrowersje występujące w tych dyskusjach związane są przede wszystkim z:
• po pierwsze: występującym nadal w teorii i w praktyce zbyt wąskim traktowaniem tej koncepcji niemal wyłącznie w kategoriach ochrony środowiska oraz z coraz śmielszymi próbami ujmowania zrównoważonego rozwoju jako pełnowartościowego paradygmatu rozwoju, który oparty jest na równoważeniu jego aspektów ekonomicznych, społecznych i środowiskowych przy wyraźnym artykułowaniu fundamentów aksjologicznych;
• po drugie: relatywnie słabym rozpoznaniem koncepcji zrównoważonego rozwoju na poziomie mikroekonomicznym, na poziomie organizacji.

Zrównoważony rozwój organizacji coraz częściej wiązany jest z problematyką jej odpowiedzialności przejawiającej się w różnych obszarach działalności: ekonomiczno-finansowym, prawnym, środowiskowym i społecznym, dla których wspólną płaszczyzną powinna być etyka i moralność.

Obecnie odpowiedzialne zarządzanie jest fundamentalną kategorią wspomagającą podstawowe funkcje i cele organizacji. Jest także przejawem dojrzałości organizacji w sensie aksjologicznym. Odpowiedzialność organizacji nie może przejawiać się tylko w wizerunku organizacji, często PR-owskim i sztucznym, ale powinna wyrażać się w trwałym i konsekwentnym działaniu zarówno zarządzających, jak i poszczególnych pracowników na rzecz budowania prawidłowych relacji ze wszystkimi kluczowymi interesariuszami. Podejście to nabiera szczególnego znaczenia w kontekście:
• pojawienia się konsumentów coraz częściej zwracających uwagę w swoich decyzjach zakupowych na kwestie etyczne w zakresie środowiska przyrodniczego, praw człowieka, czy praw pracowniczych,
• konieczności budowania pozytywnych, etycznych i autentycznych relacji z interesariuszami organizacji,
• wzrostu świadomości konsumentów co do ich praw, a także sposobów korzystania przez nich z nabytych uprawnień,
• powstawania nowych regulacji prawnych w zakresie ochrony praw pracowników i konsumentów,
• coraz sprawniejszego przepływu informacji o nieetycznych zachowaniach organizacji wobec pracowników, klientów i pozostałych interesariuszy.

Proces budowania odpowiedzialnego zarządzania wymaga od zarządzających organizacją przyjęcia określonej, aktywnej postawy, przyczyniającej się do dobra społecznego, przyrodniczego, ekonomicznego i instytucjonalnego. Jest to więc obywatelska postawa prowadząca do autentycznego harmonizowania celów organizacji z aksjologicznymi i etycznymi aspektami.

Autorzy tej publikacji podjęli trud zaprezentowania wybranych aspektów związanych z odpowiedzialnym zarządzaniem organizacji w kontekście szerszej idei rozwoju zrównoważonego. Opracowanie składa się z trzech względnie jednorodnych modułów tematycznych, w których zamieszczono artykuły powiązane z główną problematyką tej książki. Dotyczą one kolejno:
• różnych aspektów zrównoważonego rozwoju organizacji, w tym zintegrowanej odpowiedzialności, tworzenia doskonałości organizacyjnej, zrównoważonego marketingu czy roli kategorii ryzyka w równoważeniu rozwoju,
• roli odpowiedzialności w procesach budowania relacji z interesariuszami, w tym problemów doboru partnerów, badania satysfakcji klientów czy orientacji na zaufanie i lojalność klienta,
• doskonalenia zarządzania jakością jako przejawu odpowiedzialności organizacji, w tym dojrzałości procesowej, samooceny czy relacji między zarządzaniem jakością a teorią interesariuszy.

Różnorodność prezentowanych treści i koncepcji pozwala redaktorom tej publikacji mieć nadzieję, że czytelnicy znajdą w niej myśli inspirujące do wdrażania w życie zasad odpowiedzialnego zarządzania, a przez to do implementacji koncepcji zrównoważonego rozwoju na poziomie organizacji.

Projekty artykułów zamieszczone w tej publikacji były przedmiotem dyskusji naukowych podczas V Ogólnopolskiej Konferencji pn. Zrównoważony rozwój organizacji, która odbyła się w dniach 16-18 czerwca 2014 r. w Karpaczu. Redaktorzy tego zeszytu wyrażają wdzięczność uczestnikom konferencji za możliwość twórczej wymiany poglądów, recenzentom za inspirujące i krytyczne uwagi oraz autorom za przygotowanie artykułów tworzących ten zbiór.